Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε τις προτάσεις της για την αναθεώρηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής ΚΑΠ για την περίοδο 2014 ndash 2020 Οι ενδιαφερόμενοι Ευρωπαίοι πολίτες είχαν την ευκαιρία να ακούσουν τον Επίτροπο Γεωργίας Ντάτσιαν Τσιόλος να τις αναλύει σε διακαναλική σύνδεση στις 12 Οκτωβρίου Στην Αθήνα, την παρουσίαση έκανε ο διευθυντής Οικονομικής Ανάλυσης, Προοπτικών amp Αξιολογήσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Τάσος Χανιώτης, ο οποίος συμμετείχε ενεργά και στην επεξεργασία αυτών των προτάσεων Μερικούς μήνες νωρίτερα, τον Απρίλιο του 2011, για πρώτη φορά, ο κ Χανιώτης
photo kap1
παρουσίασε στο συνέδριο του ΕΛΙΑ amp ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ laquoΟ ελαιοκομικός τομέας Ατενίζοντας το 2020raquo το πλαίσιο της νέας ΚΑΠ και η ομιλία του μαζί με τους σχετικούς ενημερωτικούς πίνακες υπάρχει στο 75ο τεύχος του ΕΛΙΑ amp ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ
Όλα τα στοιχεία σε τρέχουσες τιμές
photo kap2
Δαπάνες και πολιτικές της ΚΓΠ 1980-2020
photo kap3
Πηγή Ευρωπαϊκή Επιτροπή ndash Γεωργία και Αγροτική Ανάπτυξη
Ανακατανομή των Άμεσων Ενισχύσεων στο 1/3 της ψαλίδας σημερινού επιπέδου και 90 του μέσου όρου της ΕΕ το 2020
photo kap4
* Βάσει Κανονισμού Συμβουλίου EC No 73/2009 και επιλέξιμης έκτασης 2009 μετά τη διαφοροποίηση, εξαιρουμένων POSEI/SAI και βάμβακος
** Βάσει του Παρ II της πρότασης ΑΕ για το 2019 και της επιλέξιμης έκτασης 2009
Πηγή Ευρωπαϊκή Επιτροπή ndash Γεωργία και Αγροτική Ανάπτυξη
ΤΙ ΑΛΛΑΖΕΙ ΜΕ ΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΑ ΚΑΠ
Όχι με βάση τον όγκο παραγωγής, όπως στην προηγούμενη ΚΑΠ, ούτε με βάση ιστορικά δικαιώματα, που στα προϊόντα φυτικής παραγωγής laquoαντικατοπτρίζονταιraquo σε επιλέξιμες εκτάσεις ndashστρέμματα, όπως με τη σημερινή ΚΑΠ, αλλά με βάση τη γη που διαθέτει ο κάθε αγρότης και καλλιεργεί ή χρησιμοποιεί για τη βόσκηση των ζώων του, θα δίνονται από το 2014 και μετά οι κοινοτικές ενισχύσεις στους Ευρωπαίους αγρότες, σύμφωνα με τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη νέα αναθεώρηση της ΚΑΠ
Η καλλιεργήσιμη γη και τα βοσκοτόπια θα αποτελούν πλέον laquoδικαίωμα επιδότησηςraquo, η αξία του οποίου ανά στρέμμα δεν θα είναι ίδια παντού, αφού θα εφαρμοστεί το σύστημα της λεγόμενης περιφερειοποίησης 40 της εθνικής έκτασης υποχρεωτικά από το 2014 και μετά ανάλογα με το πώς θέλει το κάθε κράτος μέλος για να φθάσει στο 100 το 2019, όπου η επιλογή ndash μια περιφέρεια το κράτος μέλος ή πολλές περιφέρειες ndash είναι στη διακριτική ευχέρεια τις κάθε κυβέρνησης και μάλιστα με δυνατότητα μέσα σε μια περιφέρεια να υπάρχουν και διαφορετικές αξίες δικαιωμάτων ενίσχυσης περιφερειοποίηση στην περιφερειοποίηση
Το μοντέλο της νέας ΚΑΠ θα είναι μάλλον απλό Σε κάθε κράτος μέλος θα μοιραστεί ένα συγκεκριμένο ποσό κοινοτικών ενισχύσεων άμεσες ενισχύσεις Τίποτα παραπάνω Στην περίπτωση της Ελλάδας γύρω στα 2 δις ευρώ το χρόνο Αυτός θα είναι ο λεγόμενος εθνικός φάκελος Από εκεί και πέρα το κάθε κράτος μέλος ακολουθώντας τις βασικές ρυθμίσεις της νέας ΚΑΠ, θα μπορεί να κατανέμει τις ενισχύσεις αυτές στους αγρότες του ανάλογα με τα κριτήρια που θα θέσει εκείνο και ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες της αγροτικής παραγωγής κάθε χώρας μέλους και τι εκείνο προκρίνει να ενισχυθεί λιγότερο ή περισσότερο
Η ευελιξία αυτή, που εκ πρώτης όψης θεωρείται καλή, αφού οι ενισχύσεις θα προσαρμόζονται στις ιδιαίτερες συνθήκες κάθε χώρας και στο τι αυτή επιθυμεί να ενισχύσεις περισσότερο, στην περίπτωση της Ελλάδας μπορεί να προκαλέσει έντονες τριβές, αφού η περιφερειοποίηση μπορούσε να γίνει και με την υφιστάμενη ΚΑΠ, αλλά κανείς δεν ήθελε προ επταετίας laquoνα βάλει το χέρι του στη φωτιάraquo
Τώρα, ποιες είναι αυτές οι βασικές ρυθμίσεις μέσα στις οποίες κάθε κράτος μέλος πρέπει να κινηθεί βάζοντας τις δικές του laquoπινελιέςraquo στην κατανομή του εθνικού φακέλου στους αγρότες του Στους αγρότες θα χορηγείται μια βασική ενίσχυση, που θα ανέρχεται πάνω-κάτω γύρω στο 60 της σημερινής ενίσχυσης που εισπράττουν σσ υπό την προϋπόθεση ότι η αξία των δικαιωμάτων γης μετά την περιφερειόποιηση θα προσεγγίζει τη σημερινή αξία των ατομικών τους δικαιωμάτων Η βασική αυτή ενίσχυση θα χορηγείται με το καθεστώς της περιφερειοποίησης 40 τουλάχιστον το 2014, με αγρονομικά ή οικονομικά χαρακτηριστικά ή με χαρακτηριστικά διοικητικής διάρθρωσης Οι δικαιούχοι της βασικής ενίσχυσης υποχρεούνται να τηρούν τους κανόνες της πολλαπλής συμμόρφωσης, που θα είναι αυστηρότεροι σε σχέση με την εφαρμογή της κοινοτικής Οδηγίας για το αρδευτικό νερό και για τη χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων
Από εκεί και πέρα για να φθάσει ο αγρότης σχεδόν ndash γιατί στη χώρα μας υπολογίζεται ότι το 2019 το συνολικό ποσό ενισχύσεων θα είναι μειωμένο κατά 9 περίπου, σε σχέση με εκείνο του 2013 ndash θα πρέπει για να πάρει το 30 υποχρεωτικό να μετέχει στο λεγόμενο πρασίνισμα της ΚΑΠ
Δηλαδή, για εκμεταλλεύσεις άνω των 30 στρεμμάτων το 7 της συνολικής έκτασης να βγαίνει κάθε χρόνο εκτός παραγωγής αγρανάπαυση και στο υπόλοιπο 93 να εφαρμόζονται τουλάχιστον τρεις διαφορετικές καλλιέργειας, που καμία δεν θα υπερβαίνει το 70 Εάν μεν για τις αροτραίες καλλιέργειες αυτό είναι σχετικά εύκολο ndash πέραν της ενδεχόμενης αύξησης του κόστους παραγωγής ndash στις δενδρώδεις ελιές, εσπεριδοειδή, ροδάκινα, μήλα, κεράσια, αχλάδια κα και τους αμπελώνες, ελλοχεύει ο κίνδυνος απώλειας φυτικού κεφαλαίου δέντρων-αμπελιών Από το πρασίνισμα της ΚΑΠ δεν εξαιρείται καμία καλλιέργεια, ούτε καν οι θερμοκηπιακές Μόνο οι βιολογικές καλλιέργειες απαλλάσσονται από την υποχρεωτική αγρανάπαυση
Για τις πολύ μικρές αγροτικές εκμεταλλεύσεις κάτω των 10 στρεμμάτων θα προβλέπεται μια κατ#39 αποκοπή ενίσχυση, 500 έως 1000 ευρώ το χρόνο ανά εκμετάλλευση, ενώ παράλληλα θα ενθαρρύνεται η εκχώρηση εκτάσεων από μικρούς αγρότες, που παύουν την αγροτική τους δραστηριότητα, σε άλλους που επιθυμούν την αναδιάρθρωση του αγροκτήματός τους
Πέραν του 30, ένα άλλο κομμάτι του εθνικού φακέλου των ενισχύσεων ndash έως 5 – θα χορηγείται σε αγρότες περιοχών με φυσικά μειονεκτήματα η παλιά ενίσχυση στις ορεινές και μειονεκτικές περιοχές Άλλο ένα μέρος των άμεσων ενισχύσεων, μέχρι και 2 του ετήσιου εθνικού φακέλου, θα χορηγείται υποχρεωτικά σε νέους γεωργούς, ηλικίας κάτω των 40 ετών, που ξεκινούν τη γεωργική τους δραστηριότητα και εγκαθίστανται για πρώτη φορά σε γεωργική εκμετάλλευση Η ενίσχυση αυτή θα χορηγείται για μια περίοδο το πολύ πέντε ετών, με ορισμένες προϋποθέσεις
Επίσης, δυνητικά θα μπορεί να χορηγείται ενίσχυση στους μικρούς γεωργούς, έως και το 10 του εθνικού πλαφόν, η οποία αντικαθιστά όλες τις άλλες άμεσες ενισχύσεις που δικαιούνται σήμερα Το κατώτερο όριο για να κριθεί ένας αγρότης ως μικρός γεωργός είναι το ποσό της ενίσχυσης κάτω των 100 ευρώ ετησίως ή η επιλέξιμη έκταση 10 στρέμματα και η χορηγούμενη ενίσχυση θα κυμαίνεται από 500 έως 1000 ευρώ ετησίως
Όλες τις ενισχύσεις θα εισπράττουν μόνο οι λεγόμενοι ενεργοί αγρότες, που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει να είναι εκείνοι που βγάζουν τουλάχιστον το 5 του συνολικού τους εισοδήματος από την αγροτική δραστηριότητα πολύ χαμηλό ποσοστό, για να εξαιρέσει μόνο κάποιες εταιρίες που εισέπρατταν ορισμένες φορές υπέρογκες ενισχύσεις
Παράλληλα, η Κομισιόν προτείνει να μπει ένα ανώτατο όριο στις κοινοτικές ενισχύσεις που εισπράττει ένας αγρότης Το όριο αυτό προτείνεται στα 300000 ευρώ Πάνω από αυτά, τίποτα Όμως και για μικρότερα ποσά θα υπάρχουν μειώσεις και συγκεκριμένα, 20 για ποσά άνω των 150000 ευρώ και ως 200000 ευρώ, 40 για ποσά άνω των 200000 ευρώ και ως τις 250000 ευρώ και 70 για ποσά άνω των 250000 ευρώ και ως τις 300000 ευρώ Βέβαια και στις προηγούμενες δύο αναθεωρήσεις της ΚΑΠ η Κομισιόν είχε προτείνει πλαφόν και μειώσεις στις ενισχύσεις, αλλά αυτό ουδέποτε υλοποιήθηκε υιοθετήθηκε μόνο η παρακράτηση της λεγόμενης δυναμικής διαφοροποίησης, η οποία με τη νέα ΚΑΠ καταργείται, εξαιτίας των έντονων πιέσεων που ασκήθηκαν από μεγάλες εκμεταλλεύσεις, αλλά και βασιλικού οίκους που διαθέτουν τεράστιες εκτάσεις στη βόρεια Ευρώπη
Παράλληλα, προτείνεται η κατάργηση των εθνικών ποσοστώσεων παραγωγής γάλακτος και ζάχαρης από το 2015, η απλοποίηση των διαδικασιών εφαρμογής της ΚΑΠ σσ έχει εξαγγελθεί πλειστάκις, αλλά όσο πάει γίνεται και μια γραφειοκρατική και πολύπλοκη, τα όποια παρεμβατικά μέτρα έχουν απομείνει πχ ιδιωτική αποθεματοποίηση ελαιολάδου δεν μεταβάλλονται, ενώ μάλλον ως ευχολόγια μπορούν να εκληφθούν οι προτάσεις για ενίσχυση των οργανώσεων των παραγωγών και των διακλαδικών οργανώσεων, καθώς και τα περί σύστασης ασφαλίσεων και ταμείων αλληλοβοήθειας σε περιόδους κρίσης στην αγορά αγροτικών προϊόντων και τροφίμων σσ εδώ δεν υπάρχει συμφωνία ούτε για τη χρηματοδότηση του προγράμματος δωρεάν διανομής τροφίμων σε απόρους και ευπαθείς οικονομικά ομάδες πληθυσμού
Τέλος, αναφορικά με τη χώρα μας το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων εκτιμά πως η μείωση των άμεσων κοινοτικών ενισχύσεων πυλώνας Ι, θα ανέλθει την περίοδο 2013-2019 στο 9,1 ή κατά 202 εκατ ευρώ ετησίως από τα 2,217 δις ευρώ το 2013, θα φθάσουν το 2019 στα 2,015 δις ευρώ, ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει ρύθμιση στις προτάσεις της Κομισιόν ότι laquoθα θεσμοθετηθεί η δυνατότητα ανά πάσα στιγμή να αναθεωρούνται σε κοινοτικό επίπεδο τα καθεστώτα των άμεσων αγροτικών ενισχύσεων σε συνάρτηση με τις οικονομικές εξελίξεις και τη δημοσιονομική κατάσταση της Ευρωπαϊκής Ένωσηςraquo
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, από το προσχέδιο μέχρι στιγμής του κοινοτικού προϋπολογισμού, προτείνεται μια σταδιακή μείωση των αγροτικών δαπανών από το 40 του κοινοτικού προϋπολογισμού το 2013, στο 33 το 2020 Σε τρέχουσες τιμές οι γεωργικές δαπάνες από 57,4 δις ευρώ το 2013, θα μειωθούν στα 50,2 δις ευρώ το 2020 Επίσης η αρχική κατανομή τους στα κράτη μέλη εθνικοί φάκελοι θεωρείται σίγουρο πως θα εγείρει πολλές αντιρρήσεις και ενστάσεις, καθώς κράτη μέλη όπως η Πολωνία με πολύ μεγάλο αριθμό αγροτών, παίρνουν μια αύξηση της τάξης μόνο του 2,5, ενώ από τα νέα κράτη μέλη ευνοούνται χώρες όπως η Ρουμανία πατρίδα του Επιτρόπου Γεωργίας
