Η προχθεσινή απόφαση της Ισπανίας που ανακοίνωσε ο υπουργός Λουίς Πλάνας, για υπερμειωμένο ΦΠΑ 2% από 1/10/2023 και 4% από 1/1/2025 (βλ.: Υπερμειωμένος ΦΠΑ για το ελαιόλαδο στην Ισπανία επί μονίμου βάσης) για το ελαιόλαδο και άλλα είδη πρώτης ανάγκης (ψωμί, γάλα, αυγά κ.λπ.), επανέφερε με δραματικό τρόπο την τελείως διαφορετική και αυτοκαταστροφική στάση της Ελλάδας. Να το εξηγήσουμε.
Ζήσαμε μια διετία (2022/23 και 2023/24) απειλών με κίνδυνο να καταστραφεί η ελαιοκομία της Μεσογείου λόγω της ξηρασίας, της μειωμένης παραγωγής (κατά 1,5 εκατ. τόνους), της εκτόξευσης των τιμών, της προσωρινής (ελπίζουμε) απώλειας περίπου 30-40% της κατανάλωσης που «μετανάστευσε» στα πολύ φτηνότερα (έως και 1:10) σπορέλαια. Πράγματα γνωστά και χιλιοειπωμένα.
Από τον Μάιο 2024 αρχίζουμε να γνωρίζουμε πως αυτό το ταξίδι σε «αχαρτογράφητα νερά» οδεύει προς υπήνεμο λιμάνι γιατί «έρχεται λαδιά» (βλ.: Πρώτες εκτιμήσεις της νέας παραγωγής 2024/25 από την Δήμητρα Αλιέως: έρχεται λαδιά!).
Ήδη είμαστε κατά 99,9% βέβαιοι πως πλην συγκλονιστικού απροόπτου που θα καταστρέψει τον ισπανικό και μεσογειακό ελαιώνα, η νέα εσοδεία 2024/25 θα επαναφέρει την κανονική προσφορά με την Ισπανία γύρω στους 1,4 εκατ. τόνους και την παγκόσμια παραγωγή στους 3,2 εκατ. τόνους.
Άρα μετατοπιζόμαστε από το πεδίο της προσφοράς στο πεδίο της ζήτησης. Το έλλειμμα της κατανάλωσης ΠΡΕΠΕΙ να αποκατασταθεί το συντομότερο δυνατόν. Διαφορετικά η ανισορροπία θα συνεχίσει, τώρα όμως σε βάρος όχι του καταναλωτή αλλά του ελαιοπαραγωγού καθώς τα αδιάθετα πλεονάσματα από τις αρχές του 2025 θα συμπιέζουν τις τιμές παραγωγού σε επίπεδα μη βιώσιμα.
Δεν χρειάζονται πολλές εξηγήσεις γιατί η ανισορροπία προσφοράς-ζήτησης είναι καταστρεπτική για το ίδιο το προϊόν.
Το «εργαλείο» του ΦΠΑ
Ένα από τα πιο άμεσα αποτελεσματικά «εργαλεία» άσκησης πολιτικής είναι το ύψος του ΦΠΑ.
Η ισπανική κυβέρνηση αποφάσισε τον μηδενισμό του ΦΠΑ (βλ.: Η ισπανική κυβέρνηση μηδενίζει τον ΦΠΑ του ελαιολάδου) προκειμένου να στηρίξει την κατανάλωση του ελαιολάδου. Σημειωτέον ότι στην Ισπανία το σύνολο της κατανάλωσης διακινείται επώνυμο τυποποιημένο μέσα από τις αλυσίδες λιανικής και από την εποχή του μεγάλου σκανδάλου με τα τοξικά κραμβέλαια το 1981 ουδείς διανοείται 16κιλους χύμα τενεκέδες (βλ.: Οι επιζώντες από το σύνδρομο τοξικού ελαίου στην Ισπανία διαμαρτύρονται).
Το ισπανικό παράδειγμα του μηδενικού ΦΠΑ άρχισε να ασκεί επιρροή και στην Ελλάδα με την Κυβέρνηση να αρνείται να το αποδεχθεί (βλ.: Δεν μειώνεται ο ΦΠΑ στο ελαιόλαδο δήλωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος).
Όπως το olivenews.gr ανέλυσε, τα επιχειρήματα του κυβερνητικού εκπροσώπου δεν ευσταθούσαν.
| Έχει γίνει κατανοητό στην πλατεία Συντάγματος τι σημαίνει ΕΘΝΙΚΟ ΠΡΟΪΟΝ; Ή νομίζουν κάποιοι ότι θα υποκαταστήσουμε το ελαιόλαδο με εισαγόμενα ηλιέλαια και φοινικέλαια; |
Ο ισπανός καταναλωτής, αν και με υψηλότερο διαθέσιμο εισόδημα, ωστόσο πληρώνει χαμηλότερες τιμές κάτω των 9 ευρώ/λίτρο το έξτρα και των 7 ευρώ/λίτρο το «ελαιόλαδο», το μίγμα παρθένου βρώσιμου με ραφινέ (το παραπλανητικό «κλασικό» των ελληνικών σούπερ-μάρκετ). Οι τιμές στα ράφια των σούπερ μάρκετ στην Ελλάδα είναι υψηλότερες έως και 50%.
Η καλομελετημένη και σωστή ισπανική πολιτική
Την εποχή της μεγάλης κρίσης, όταν οι τιμές είχαν φτάσει στα μάξιμα, τότε μηδένισε τον ΦΠΑ. Τώρα που διαβλέπει σταδιακή αποκλιμάκωση των τιμών, αντίστοιχα και σταδιακά θα εισάγει έναν προσωρινό ΦΠΑ 2% από τον Οκτώβριο 2024 και έναν οριστικά υπερμειωμένο 4% από την 1/1/2025 όταν θα είμαστε (σχεδόν) βέβαιοι ότι η παραγωγή θα έχει ομαλοποιηθεί και οι τιμές προσγειωθεί. Όλα λογικά και σωστά!
Τα ελληνικά παράδοξα
Η ελληνική εμμονή στον ΦΠΑ 13% είναι άδικη και αντιπαραγωγική. Για πολλούς λόγους.
Η φορολογούμενη κατανάλωση στα ράφια των σούπερ-μάρκετ έχει πέσει στους 15 χιλιάδες τόνους ετησίως ενώ των αφορολόγητων 16κιλων τενεκέδων διατηρούνται στους 50-60 χιλιάδες τόνους. Η μείωση του ΦΠΑ θα αποτελούσε ένα κίνητρο υπέρ του επώνυμου (και φορολογούμενου) ελαιολάδου.
Ο μηδενισμός του ΦΠΑ θα κόστιζε στον προϋπολογισμό περί τα 15 εκατ. ευρώ. Ένας συμβιβασμός στον μειωμένο συντελεστή 6% θα κόστιζε 6-7 εκατ. ευρώ, ξανακερδίζοντας μέρος τους λόγω αύξησης της κατανάλωσης.
Η ελληνική εθνική οικονομία επωφελείται από το ελαιόλαδο τουλάχιστον 1,5 δις ευρώ (250 χιλιάδες τόνοι επί 6 ευρώ/κιλό) χωρίς να λάβουμε υπόψη τις έμμεσες προστιθέμενες αξίες από επεξεργασία, τυποποίηση, εξαγωγές, απασχόληση, περιφερειακή ανάπτυξη, προστασία περιβάλλοντος, πολιτισμός. Άρα μιλάνε στην πλατεία Συντάγματος για δημοσιονομική «απώλεια» της τάξης του 0,5% των όσων συνεισφέρει το ελαιόλαδο.
Έχει γίνει κατανοητό τι σημαίνει ΕΘΝΙΚΟ ΠΡΟΪΟΝ; Ή νομίζουν κάποιοι ότι θα υποκαταστήσουμε το ελαιόλαδο με εισαγόμενα ηλιέλαια και φοινικέλαια;
Ένα Υπουργείο απομονωμένο – Οι φορείς περί άλλων τυρβάζουν
Λένε ότι ο Χότζας έβγαινε κάθε μέρα μεταμφιεσμένος στο παζάρι να ακούσει τι λέει η «αγορά», οι υπήκοοί του. Αναρωτιέμαι από πού ακούει το ΥπΕΘΟ ώστε να διορθώνει τις αποφάσεις του; Η αντιπολίτευση έχει άλλες προτεραιότητες, μόνο ο πρόεδρος της Νέας Αριστεράς Αλέξης Χαρίτσης ασχολήθηκε με το ελαιόλαδο για χάρη του πολύ σημαντικού θέματος των ΟΕΦ…
Το μεγάλο παράδοξο είναι οι καθ’ ύλην αρμόδιοι φορείς του ελαιολάδου, τα μέλη των οποίων έχουν κάθε συμφέρον, νόμιμο και θεμιτό, να αυξήσουν τις πωλήσεις τους. Αντιθέτως, τον Αύγουστο επέλεξαν ως κεντρικό θέμα της δημόσιας παρέμβασής τους στα ΜΜΕ να προπαγανδίσουν ότι «πολλά» – ο γενικός διευθυντής του ΣΕΒΙΤΕΛ διευκρίνισε ότι πρόκειται για το 40% των ελληνικών ελαιολάδων – είναι μη βρώσιμα λόγω των καρκινογόνων ορυκτελαίων που περιέχουν (ΜΟΑΗ) και γι’ αυτό θα πωλούνται σαν βιοντίζελ 0,80 λεπτά το κιλό.
Πρόκειται για καταστάσεις (φαινομενικά) ακατανόητες και ανεξήγητες. Πάντως για μηδενισμό ή έστω μείωση του ΦΠΑ δεν ακούσαμε.
Ζητείται επειγόντων σωτήριο τάκλιν
Κύριοι, είμαστε στο 44′, το Α’ ημίχρονο λήγει, το εθνικό αντιπροσωπευτικό μας συγκρότημα ήδη ηττάται με 0-2 ενώ ο αντίπαλος σέντερ φορ είναι έτοιμος να μπει με τη μπάλα στα δίχτυα μας, να γράψει το 0-3. Σκορ καταδικαστικό, που δεν θα ανατρέπεται με τίποτα. Ζητείται επειγόντως ένα καλό μπακ για ένα σωτήριο τάκλιν, να πάει η ομάδα στα αποδυτήρια έστω με το 0-2 μήπως και ο προπονητής αλλάξει το κλίμα. Εδώ πέρσι ένας Ισπανός (Βάσκος), Λουίς κι αυτός κατά σύμπτωση, κατάφερε να μεταμορφώσει τον Ολυμπιακό και πήρε το ευρωπαϊκό πρωτάθλημα. Από τα μπακ που είχαν αυτά τα ανακλαστικά, θυμάμαι τον Γρηγόρη Γεωργάτο (Ολυμπιακός), τον Τραϊανό Δέλλα (ΑΕΚ), τον Νίκο Καρούλια (ΠΑΟ), τον Μανώλη Βαμβακούση (Εθνικός Πειραιά), τον Λεωνίδα Βόκολο (Πανιώνιος). Η Θεσσαλονίκη είχε σπουδαίους μεσοεπιθετικούς, δεν κάνουν.
Σήμερα, τον μόνο που μπορώ να δω για μια τέτοια ειδική αποστολή είναι έναν γενικό γραμματέα του ΥΠΑΑΤ, που γνωρίζει το άθλημα του ελαιολάδου λόγω και Λακωνικής καταγωγής.
